Autor: dr h.c. Piotr Kardasz, dr n.biol. Karolina Trzeciak

Po zimie znów przyszła wiosna. Przyroda budzi się do życia, a wyglądające zza chmur słońce grzeje coraz mocniej. Z tego powodu coraz częściej w szafach pozostają kurtki, szaliki i czapki. Pożegnanie z tymi ostatnimi nie jest jednak łatwe dla niektórych z nas. Częste zmiany temperatur, klimatyzacja i  wiatr mogły sprawić, że włosy są łamliwe i wypadają. To jednak nie jedyna przyczyna słabej kondycji włosów. W tym artykule zastanowimy się, co wpływa na ich stan i jakie wsparcie możemy im zapewnić.

Nasze włosy rosną z prędkością ok. 3,5 nm na sekundę (0,3mm na dobę). Jest to jednak wartość przybliżona, ponieważ na tempo wzrostu włosów wpływa wiele czynników. Nie powinniśmy też się zbytnio przejmować widząc, że na szczotce czy grzebieniu zostało kilka włosów, ponieważ każdego dnia tracimy ich ok 100. Jeżeli jednak kondycja naszych włosów znacznie odbiega od ideału, wypada ich więcej, a stan taki utrzymuje się przez więcej niż kilka tygodni, to znak, że powinniśmy zastanowić się nad przyczyną tego zjawiska. O tym jak istotne są dla nas włosy, może świadczyć dynamiczny rozwój trychologii – czyli dziedziny nauki zajmującej się chorobami oraz pielęgnacją włosów i skóry głowy. Co ciekawe diagnostyka trychologiczna często wymaga wsparcia specjalistów innych dziedzin, takich jak dermatologia, endokrynologia czy psychologia. To dlatego, ponieważ przyczyn zaburzenia struktury lub wypadania włosów jest wiele. Do najczęstszych z nich należą: przewlekły stres, źle zbilansowana dieta, zaburzenia hormonalne, anemia, przyjmowanie niektórych leków, niektóre choroby, ale też niewłaściwa pielęgnacja włosów. Równocześnie w każdym z wymienionych przypadków nieocenionym wsparciem może być właściwe zbilansowanie diety i odpowiednio dobrana suplementacja. Jakie związki w naszej diecie są szczególnie istotne dla stanu naszych włosów?

Pierwiastki ważne dla włosów:

Żelazo – niedobory żelaza, to najczęściej występujące niedobory żywieniowe na świecie. Poziom ferrytyny (białka wiążącego żelazo) w surowicy jest uważany za dobry wskaźnik całkowitych zapasów żelaza w organizmie dlatego bywa wykorzystywany w badaniach nad wypadaniem włosów. Objawy niedoboru żelaza obejmują anemię, przewlekłe zmęczenie, spadek koncentracji, a także osłabienie i łamliwość włosów.

Cynk – Łysienie jest dobrze znanym objawem przewlekłego niedoboru cynku. Jego niedobór powoduje też opóźnienie wzrostu włosów, które tracą elastyczność i sprężystość. Fityniany zawarte m.in. w zbożach mogą negatywnie wpływać na przyswajanie tego pierwiastka.

Krzem – bierze udział w syntezie kolagenu, czyli białka odpowiedzialnego za elastyczność skóry a tym samym ma wpływ na kondycję włosów i paznokci. Objawem niedoboru krzemu mogą być problemy skórne. Włosy mogą stać się kruche, ich końcówki rozdwojone, obserwuje się też ich nadmierne wypadanie oraz siwienie. Zmniejszeniu ulega także odporność na infekcje grzybicze i bakteryjne.

Witaminy ważne dla włosów:

Witamina A – Witamina ta pełni m. in. istotną rolę w procesach wzrostu i różnicowania się komórek. Jest niezbędna dla zachowania zdrowej skóry, włosów, paznokci. Zmniejsza łamliwość włosów i ma działanie przeciwłupieżowe. Warto jednak pamiętać, że wysokie dawki witaminy A w formie retinoidów mogą powodować toksykozę, a tym samym wpływ na nasze włosy, skórę i paznokcie będzie odwrotny od zamierzonego.

Witaminy z grupy B – z utratą włosów powiązano niedobory witamin: B2, H, B12 oraz kwasu foliowego. Niedostateczne spożycie witaminy B12 jest często spotykane u osób rezygnujących ze spożycia mięsa. Dlatego osoby te w szczególności powinny rozważyć jej suplementację.

Witamina C – jej wpływ na jakość włosów jest złożony. Po pierwsze to silny antyoksydant, zapobiegający powstawaniu uszkodzeń komórek na skutek działania wolnych rodników. Po drugie jako mediator bierze ona udział w syntezie włókien kolagenowych. Dodatkowo witamina ta wspomaga wchłanianie jelitowe żelaza, co jest istotne szczególnie dla osób borykających się z łysieniem na skutek niedoborów tego pierwiastka.

Witamina D – Witamina D moduluje wzrost i różnicowanie keratynocytów. Jej znaczenie w kwestii utrzymania właściwej kondycji włosów wydaje się potwierdzać objaw utraty włosów u osób cierpiących na krzywicę typu II. Jej deficyt może powodować łysienie, łamliwość włosów oraz łojotok

Witamina E – Jest silnym antyoksydantem, podobnie jak wspomniana wcześniej witamina C.

Co jeszcze?

Keratyna – to białko stanowiące główny budulec włosów i paznokci. Jej produkcja odbywa się w mieszkach włosowych. Keratyna w formie solubilizowanej jest rozpuszczalna w wodzie, a wszystkie aminokwasy wchodzące w jej skład mogą być wchłaniane w jelitach stanowiąc naturalny element budulcowy dla włosów i paznokci.

Polifenole – to związki zawarte w surowcach pochodzenia roślinnego takich jak np. pestki winogron, owoce jagodowe, kwiaty opuncji figowej. Mają one silne działanie antyoksydacyjne dzięki czemu chronią komórki skóry przed działaniem wolnych rodników. Niektóre z nich działają też osłonowo dla witaminy C.

Odpowiednie nawodnienie – Nawodnienie organizmu od wewnątrz jest podstawą, żeby zachować zdrową i piękną skórę, włosy i paznokcie. Wody mineralne i wysoko-zmineralizowane mogą być dodatkowo bogatym źródłem składników mineralnych.

Włosy są dla nas bardzo istotne, ponieważ jako ważny element wyglądu w dużej mierze wpływają na naszą samoocenę i poczucie własnej wartości. Jeżeli zauważymy u siebie problemy z ich kondycją i wypadaniem warto zasięgnąć rady specjalisty. Równocześnie dostarczanie organizmowi niezbędnych substancji odżywczych (białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, makro- i mikroelementy) oraz nieodżywczych (jak np. polifenole) jest istotnym warunkiem, który pozwala utrzymać homeostazę. Jeżeli równowaga organizmu jest zachowana, odbije się to też na dobrej kondycji włosów i paznokci. Dlatego należy zwracać uwagę na to, aby codzienny jadłospis był jak najbardziej urozmaicony i zróżnicowany, a w razie potrzeby wesprzeć swoją dietę, naturalną i kompleksową suplementacją.

Źródła:

• Wzorek K. (2020) Wypadanie włosów a dieta. Dietetycy org.pl -Specjalistyczny Portal dla Dietetyków (https://dietetycy.org.pl/wypadanie-wlosow-a-dieta-2/ dn 10.03.2020)
• Finner AM. Nutrition and hair: deficiencies and supplements. Dermatol Clin. 2013;31(1):167-172
• Almohanna HM, Ahmed AA, Tsatalis JP, Tosti A. The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review. Dermatol Ther (Heidelb). 2019;9(1):51-70
• https://kcalmar.com/blog/2018/08/30/zdrowe-wlosy-skora-paznokcie/
• Finner M.A. (2013) Nutrition and Hair Deficiencies and Supplements: Dermatologic Clinics, 2013, 31(1): 167-172
• Górnicka J., Apteka Natury. Poradnik zdrowia, Agencja Wydawnicza „Morex” Jerzy Mostowski, Warszawa 

Artykuł opublikowany w czasopiśmie HARMONIA maj/czerwiec 2021