- 22
- Mar
"O ja biedny, ja ich uratuję i ja im teraz pokażę" czyli o Trójkącie Dramatycznym Karpmana.
Autor: Katarzyna Machlowska-Hulok - Dyplomowany Coach
Bardzo często w mojej pracy w charakterze Trenera Mentalnego i Coacha - pojawia się mocno temat Trójkąta Dramatycznego. Na czym polega? Czym się objawia? Co możesz z nim zrobić? Przejdźmy do rzeczy!
Jest tak, że w trakcie naszego dzieciństwa i naszego rozwoju nabieramy pewnych nawyków i strategii przetrwania. I tkwiąc w nich od dzieciaka - powielamy je również w wieku dorosłym. Jeśli są one pewnym "skrzywionym" stylem reagowania i działania - mogą skutkować takimi samymi relacjami w naszym życiu.
Twórcą tego pojęcia jest Dr Stephen Karpman, który wyróżnił 3 pozycje gracza objawiające się w relacjach. Bywa często tak, że każda osoba znajdująca się w tym trójkącie przeskakuje z jednej roli w kolejną i tak cały proces przyjmuje obraz błędnego koła. Jest w tym dużo skoków emocjonalnych i dużo toksyczności.
1) Ofiara - to osoba, która w swoim odczuciu bardziej troszczy się o innych niż o samego siebie, zaczyna być przytłoczona i przemęczona nawałem obowiązków, obciążeń emocjonalnych i fizycznych. Czuje się niedoceniana, wykorzystywana, traktowana przez bliskich i otoczenie. Jest osobą "od wszystkiego", mało istotną, bezsilną. Taka osoba szuka winy na zewnątrz, uważa, że odpowiedzialność za to co jest i co dzieje się w jej życiu - leży na zewnątrz i tam szuka odpowiedzialności. Szuka też wybawiciela dla swoich wyzwań. Pokazuje siebie jako pokrzywdzoną i bezbronną osobę.
2) Wybawiciel - to osoba, która kierując się tą postawą odnosi wrażenie, że odpowiada za szczęście i spełnienie innych osób. Zna lepiej od nich najlepsze dla nich rozwiązania i odpowiedzi na nurtujące je problemy. Przejmuje ona odpowiedzialność za inne osoby, decyduje za nie, udziela im podpowiedzi, mówi za innych, skupia się na drugiej osobie, a nie na sobie. Bardzo ważnym aspektem w tym przypadku jest fakt, że robi to nie pytając o zgodę i potrzebę drugiej osoby. W ten sposób podświadomie usiłuje przejąć za nią jej odpowiedzialność, biorąc na siebie jej lekcje i z psychologicznego i emocjonalnego punktu widzenia komunikując tej osobie jej bezsilność i nieporadność.
3) Kat - to osoba, która działa agresywnie, krytycznie i brutalnie. Wpada w gniew, wykorzystuje swoją przewagę, działa złością. Najmocniej dotyka ją poczucie bezsilności.
Wg wikipedii: "Role wybawiciela i prześladowcy łączy silna potrzeba dokonania zmian w innych osobach, z którymi pozostaje w interakcji. Z obiema tymi rolami łączy ofiarę poczucie frustracji, rozgoryczenia i silna chęć odreagowania".
Od czego zacząć, aby opuścić ten trójkąt w swoich relacjach? Podstawą jest uświadomienie sobie, że tkwi się w takich relacjach i znaleźć przestrzeń na to, aby na spokojnie im się przyjrzeć.
Będąc w roli Kata - warto popracować nad asertywnym komunikatem, nad wyrażaniem swoich emocji i uczuć na poziomie WIN-WIN. Wskazana jest praca nad samoakceptacją i pokochaniem samego siebie.
Będąc w roli Wybawiciela - warto uświadomić sobie, że równowaga to jest najlepsze co możesz dać sobie i światu. Że zarówno fajnie jest innych obdarowywać, a równolegle otrzymywać. Załatwianie wszystkiego za innych odbiera im ich lekcje, a pozwalanie na doświadczanie - pomaga im rozkwitać.
Będąc w roli Ofiary - warto skierować się na siebie i uświadomić sobie, że jedyną osobą, która w 100% ponosi odpowiedzialność za Ciebie jesteś Ty sam. To ty odpowiadasz za swoje decyzje i masz do nich pełne prawo.
- M. Adamczyk (2017) Jak Uzdrowić Relacje | Trójkąt Dramatyczny Karpmana. Strona Selfmastery.pl (https://bit.ly/317nLfu z dn. 22.03.2021)
- Wikipedia, hasło: Trójkąt dramatyczny (https://bit.ly/3lD3GHr z dn. 22.03.2021)